8.5. რომელი ფუნქციები გამოიყენება Google Sheets-ში დისკრეტული ცვლადისთვის ალბათობის დასათვლელად?

Google Sheets აღჭურვილია სპეციალური ფუნქციებით ბინომიალური, ჰიპერგეომეტრიული და პუასონის შემთხვევითი ცვლადებისთვის ალბათობების დასათვლელად.

ბინომიალური ცვლადისთვის ფუნქციას აქვს შემდეგი სახე:

= BINOM.DIST(num_successes, num_trials, prob_success, cumulative)

სადაც num_successes წარმოადგენს წარმატებათა იმ რაოდენობას, რომლის მიღწევის ალბათობაც გვაინტერსებს, num_trials ცდათა რაოდენობაა, prob_success – წარმატების ალბათობა ცდაში, ხოლო cumulative კი განსაზღვრავს კუმულატიური ალბათობა გვსურს თუ წერტილოვანი. მაგალითად, თუკი გვაინტერესებს რა არის ალბათობა იმისა, რომ 90%-იანი სიზუსტის მქონე კალათბურთელი 5 ცდიდან ზუსტად 3 ბურთს ჩააგდებს, მაშინ ამ წერტილოვანი ალბათობის გამოსათვლელად უნდა ჩავწეროთ შემდეგი:

= BINOM.DIST(3, 5, 0.90, FALSE)

ეს კალათბურთელი მაქსიმუმ 3 ბურთს კი ჩააგდებს შემდეგი ალბათობით (ანუ კუმულატიური):

= BINOM.DIST(3, 5, 0.90, TRUE)

ჰიპერგეომეტრიული ცვლადისთვის ფუნქციას აქვს შემდეგი სახე:

= HYPGEOM.DIST(num_successes, num_draws, successes_in_pop, pop_size)

სადაც num_successes წარმოადგენს წარმატებათა იმ რაოდენობას, რომლის მიღწევის ალბათობაც გვაინტერსებს შერჩევაში, num_draws თავად შერჩევის ზომაა, successes_in_pop – პოპულაციაში წარმატებათა სრული რაოდენობა, ხოლო pop_size კი – პოპულაციის ზომა. მაგალითად, ურნაში, სადაც სულ 13 ბურთია 5 თეთრი ბურთითა და 8 შავი ბურთით, ალბათობა იმისა, რომ 4 ბურთის შემთხვევითი შერჩევისას 3 თეთრი ბურთი აღმოჩნდება ამ შერჩევაში, იქნება:

= HYPGEOM.DIST(3, 4, 5, 13)

პუასონის ცვლადისთვის ფუნქციას აქვს სახე:

= POISSON.DIST(x, mean, [cumulative])

სადაც x წარმოადგენს წარმატებათა იმ რაოდენობას, რომლის მიღწევის ალბათობაც გვაინტერსებს, mean – საშუალო წარმატებათა რაოდენობა დროის/სივრცის ერთეულში, [cumulative] კი განსაზღვრავს კუმულატიური ალბათობა გვსურს თუ წერტილოვანი (ეს არგუმენტი შეგვიძლია საერთოდ არც კი მივუთითოთ და ფუნქცია ავტომატურად დაითვლის წერტილოვან ალბათობას). მაგალითად, ალბათობა იმისა, რომ წლის განმავლობაში წყნარი ოკეანის კუნძულზე დაფიქსირდება ზუსტად 4 ძლიერი მიწისძვრა მაშინ, როცა საშუალოდ წელიწადში ფიქსირდება 5 ძლიერი მიწისძვრა, იქნება:

= POISSON.DIST(4, 5, )