10.4. რომელი ფუნქციები გამოიყენება ნორმალური განაწილებისთვის Google Sheets-ში?

Google Sheets გთავაზობს რამდენიმე მოსახერხებელ ფუნქციას იმ ამოცანების ამოსახსნელად, სადაც ნორმალური განაწილების მქონე შემთხვევითი ცვლადი მონაწილეობს.

პირველ რიგში, იმ ალბათობის დასათვლელად, რომ ნორმალურად განაწილებული ცვლადი ნაკლებია რაიმე რიცხვზე, გამოიყენება NORM.DIST (ან NORMDIST) ფუნქცია:

= NORM.DIST(x, mean, standard_deviation, cumulative)

სადაც x რაიმე რიცხვითი მნიშვნელობაა, mean – მოცემული ცვლადის საშუალო, standard_deviation – ცვლადის სტანდარტული გადახრა, ხოლო cumulative კი მიუთითებს კუმულატიური ალბათობა გვაინტერესებს x წერტილში, თუ ალბათური სიმკვრივე (როგორც წესი, გვაინტერესებს კუმულატიური ალბათობა, ანუ x-ზე ნაკლებობის ალბათობა).

მაგალითად, თუკი $ X \sim N(9, 64) $ და გამოსათვლელია \( P(X<10) \), მაშინ ფუნქცია უნდა ჩაიწეროს შემდეგნაირად:

= NORM.DIST(10, 9, 8, TRUE)

სხვათა შორის, თუკი ცვლადი სტანდარტიზებული ნორმალური განაწილებისაა (ანუ $ X \sim N(0,1) $), მაშინ შეგვიძლია გამოვიყენოთ ფუნქცია NORM.S.DIST (ან NORMSDIST): ამ ფუნქციას არგუმენტად მხოლოდ იმ რიცხვითი მნიშვნელობის ($ z $-მნიშვნელობის) მითითება ესაჭიროება, რომელზე ნაკლებობის ალბათობაც გვსურს დავითვალოთ. მაგალითად, შემდეგი ჩანაწერი

= NORM.S.DIST(1.24)

დაითვლის ალბათობას იმისა, რომ $ Z $ სტანდარტიზებული ცვლადი ნაკლები იქნება $ 1.24 $-ზე. ასევე შევნიშნოთ, რომ ეს ფუნქცია, ფაქტიურად, თამაშობს $ Z $-ცხრილის ალტერნატივის როლს იმ შემთხვევებში, როცა გვსურს რაიმე რიცხვზე ნაკლებობის ალბათობა დავითვალოთ სტანდარტიზებული ნორმალური $ Z $ ცვლადისთვის.

იმ რიცხვითი მნიშვნელობის დასათვლელად, რომელზეც ნორმალურად განაწილებული ცვლადი ნაკლებია მოცემული ალბათობით, გამოიყენება ფუნქცია NORM.INV (ან NORMINV).

= NORM.INV(x, mean, standard_deviation)

სადაც x ის ალბათობაა, რა ალბათობითაც მოცემული ნორმალური ცვლადი ნაკლები უნდა იყოს საძიებელ რიცხვით მნიშვნელობაზე. მაგალითად, თუკი ვეძებთ რიცხვს, რომელზეც $ 85\% $-იანი ალბათობით ნაკლებია ნორმალური ცვლადი $ 5 $-ის ტოლი საშუალოთი და $ 3 $-ის ტოლი სტანდარტული გადახრით, მაშინ უნდა ჩავწეროთ შემდეგი:

= NORM.INV(0.85, 5, 3)

იმ რიცხვითი მნიშვნელობის დასათვლელად, რომელზეც ნორმალურად განაწილებული სტანდარტიზებული $ Z $ ცვლადი ნაკლებია მოცემული ალბათობით, შეგვიძლია გამოვიყენოთ ფუნქცია NORM.S.INV. მაგალითად, იმ რიცხვის საპოვნელად, რომელზეც $ Z $ ცვლადი ნაკლებია $ 77\% $-იანი ალბათობით, უნდა ჩავწეროთ შემდეგი:

= NORM.S.INV(0.77)

როგორც ვხედავთ, აქ არგუმენტებად აღარ მიეთითება საშუალო და სტანდარტული გადახრა, რადგან ამ ფუნქციისთვის ისედაც ცნობილია, რომ $ Z $-ისთვის ისინი, შესაბამისად, $ 0 $-ის და $ 1 $-ის ტოლია. ასევე შევნიშნოთ, რომ ეს ფუნქცია, ფაქტიურად, თამაშობს $ Z $-ცხრილის ალტერნატივის როლს იმ შემთხვევებში, როცა მოცემული კუმულატიური ალბათობით ვეძებთ შესაბამის $ Z $-მნიშვნელობას.