წინა ქვეთავში განხილული დისპერსიის გამოთვლისას საშუალოდან გადახრები კვადრატში ადის, რაც დისპერსიას ანიჭებს მონაცემებისგან განსხვავებულ ზომის ერთეულს. მაგალითად, თუ მონაცემები ლარებშია მოცემული, დისპერსიის ზომის ერთეული “ლარი კვადრატში” იქნება და, შესაბამისად, მისი რიცხობრივი მნიშვნელობა სრულიად უშინაარსო და არასათანადო სიდიდე გამოვა რაიმე სტატისტიკური დასკვნის გასაკეთებლად. ამიტომ განიხილავენ გაფანტულობის კიდევ ერთ საზომს, სტანდარტულ გადახრას, რომელიც გამოითვლება როგორც დადებითი კვადრატული ფესვი დისპერსიიდან და იზომება იგივე ზომის ერთეულებში, რაშიც მონაცემი.

რაიმე $ x_i $ პოპულაციური მონაცემებისთვის ($ i=1,2,…,N $) პოპულაციის სტანდარტული გადახრა წარმოადგენს პოპულაციის დისპერსიიდან ფესვს: $$ \sigma_x=\sqrt{\sigma^2_x}=\sqrt{\frac{\sum^{N}_{i=1}(x_i-\mu)^2}{N}} $$ სადაც $ \mu $ პოპულაციის საშუალოა, ხოლო $ N $ კი – მონაცემთა რაოდენობა პოპულაციაში.

ანალოგიურად განიმარტება შერჩევის სტანდარტული გადახრა:

რაიმე $ x_i $ შერჩევითი მონაცემებისთვის ($ i=1,2,…,n $) შერჩევის სტანდარტული გადახრა წარმოადგენს ფესვს შერჩევის დისპერსიიდან: $$ s_x=\sqrt{s^2_x}=\sqrt{\frac{\sum^{n}_{i=1}(x_i-\bar{x})^2}{n-1}} $$ სადაც $ \bar{x} $ შერჩევის საშუალოა, ხოლო $ n $ კი – მონაცემთა რაოდენობა შერჩევაში.

წინა მაგალითისთვის პოპულაციის სტანდარტული გადახრა იქნება $ 2.62149880793412 $, ხოლო შერჩევითი სტანდარტული გადახრა კი – $ 2.93092476873768 $.

სტანდარტული გადახრის მნიშვნელობას ერთი ძალიან საინტერესო ინტერპრეტაცია აქვს. მოვიყვანოთ მაგალითი. დავუშვათ, გსურთ კონკრეტული მახასიათებელების მქონე ბინის შეძენა თბილისში და ამისათვის დაუკავშირდით მაკლერს. მაკლერმა საკუთარი მონაცემთა ბაზიდან შეგირჩიათ სასურველი ბინები და გეუბნებათ, რომ ამ ბინების საშუალო ფასია $ \$50,000 $, “პლიუს-მინუს” $ \$6,000 $. რას გულისხმობს ის ამ $ \$6,000 $-ში? ცხადია, არა იმას, რომ მინიმალური ფასი $ \$44,000 $, ხოლო მაქსიმალური კი $ \$56,000 $-ია, არამედ ის ცდილობს, რომ დაახლოებით აღწეროს საშუალოდ რამდენია განსხვავება საშუალო ფასიდან, ანუ $ \$50,000 $-დან. სწორედ ეს “საშუალოდან საშუალო განსხვავება” წარმოადგენს სტანდარტული გადახრის შინაარსს და ამდენად, ის ამ განსხვავების რაოდენობრივად აღსაწერად გამოიყენება.